Deze warme lente brengt een degelijke voorjaarsnota. Limburg wordt nu ruim twee jaar bestuurd door een coalitie waarin de VVD de rechterpoot is van een vijfpartijenverbond. Hoewel er geen pot met goud staat aan het eind van deze regenboog, is de lucht aardig opgeklaard nu ook Limburg uit de crisis is. Limburg heeft veerkracht laten zien. Zeker als je kijkt naar de ontwikkeling die onze provincie de afgelopen 150 jaar heeft doorgemaakt; een mijlpaal die dit voorjaar op 11 mei passend gevierd is. We zijn blij als VVD vanavond ook onze voormalig volksvertegenwoordigers in het zonnetje te zetten en kijken uit naar de theatervoorstelling voor 150 jaar Limburg bij enkele zomerfestivals die onze provincie rijk is. We zien in het kader van de ‘Grensland-agenda’ ook uit naar de discussie over een nieuw Statuut voor Limburg om waar nodig gemandateerd optimaal Rijkstaken bij grensoverschrijdende zaken te kunnen uitvoeren. Het statuut is inmiddels op weg naar de staatscommissie-Remkes.
FINANCIËN
De VVD richt zich bij deze nota vooral op de economie en mobiliteit, op banen en wegen dus. Maar eerst de afrekening van deze nota: de VVD is blij met de extra impuls van €5 miljoen rond de restauratie van onze monumenten en €3 miljoen in het Limburgse MKB. Maar wat betekent dit concreet (voor het MKB)? Toch kwam er bij de presentatie van deze voorjaarsnota een soort ‘winstwaarschuwing’ van het College dat de provincie geen nieuwe gemeentelijke projecten meer zou willen co-financieren. Bij navraag bleek dat dit vooral nieuwe beleidskaders betreft, en dat ook bij bestaande afspraken bepaalde partners onvoldoende in staat zijn de gewenste capaciteit, bestuurlijke wil of middelen te leveren. Als voorbeeld werd genoemd de verbouwing van het Theater aan het Vrijthof, welk traject drie jaar speelt en nog steeds met een gemeentelijk tekort zou kampen. Toch heeft de VVD vernomen dat de verbouwing al begonnen is: het Theater is al grotendeels dicht. Hoe zit het nu? En hoe staat het met de ontwikkeling van de nieuwbouw Mosae Vitae bij het MECC in Maastricht?
Wat betreft energie streeft de provincie naar “een dekkend financierings-instrumentarium voor de verschillende doelgroepen en ontwikkelfasen van energieprojecten.” Vraag: is dit een structurele oplossing, en is deze toekomstbestendig? De energietransitie heeft effect op 40% van het BNP in Noord-West Europa. Zo ook hier. De nota stelt ook dat met de uitwerking van de Visie Chemelot 2025 bedrijven, overheden en kennisinstellingen stevig aan de slag zijn. Lukt dit wel voldoende, daar grote delen van het Chemelotterein in handen is van buitenlandse bedrijven (‘de Saudi’s’)? We moeten blijven investeren in de campusontwikkeling. Kijk na zes jaar wat er gebeurd is met het aantal kenniswerkers, banen en innovatie. Stilstand zou immers achteruitgang betekenen. Door mét het Rijk te investeren in kennis, campussen, investeren we met goede infrastructuur ook in de mensenbinding aan deze regio.
ECONOMIE & ARBEIDSMARKT
Limburg zit in de top-3 met laagste werkloosheid en de regionale economie groeit als kool, net als het aantal arbeidsplaatsen bij VDL NedCar. Dankzij robotisering zijn er hier (juist) méér banen gekomen. Zie ook de mooie instroom van 1250 mensen vanuit de WW/Bijstand.
Gelukkig vliegen de lappen grond voor bedrijven de deur uit: ruim 89 ha. is in 2016 aan kavels verkocht, goed voor zo’n 3000 nieuwe banen. Maar ook het werken over de grens zit in de lift. Met de lancering van de app GrenzJobs heeft onze fractie samen met liberale collega’s in de gemeente Venlo en in Nordrhein-Westfalen een aanzet gegeven om makkelijker aan weerszijden van de grens aan de slag te gaan. En die verantwoordelijkheid om ook daar een baan te zoeken die bij je past, kunnen Limburgers echt zelf aan.
De inmiddels verbeterde conjunctuur laat de werkloosheidscijfers in alle categorieën dalen; die voor 45+ het traagst en het meest gering. Want deze groep werkzoekenden, de 45+ groep, profiteert het minst van de economische ontwikkeling en krijgt ook nog te maken met de spagaat van enerzijds ongewenst of afgeschreven te zijn met 50, anderzijds juist langer te moeten doorwerken tot de verhoogde pensioengerechtigde leeftijd van 67 jaar. Voor de invulling van de 120.000 vacatures en aanpak van de werkloosheid kondigen GS terecht een Aanvalsplan arbeidsmarkt aan. Maar hoe ziet dit er uit, en wat is het kader voor €3,5 miljoen? Het aanvalsplan behoeft o.a. een extra accent op de bestrijding van de werkloosheid onder ouderen. De derde tranche van de 45+ regeling is inmiddels volledig besteed, waarmee ruim 1300 45+ers een scholings- of begeleidingstraject volgt. Dat moet vervolgd en uitgebouwd worden. In tegenstelling tot de 15-45 jarigen, doet meer dan de helft van 45-65 jarige werkzoekenden (laag tot hoogopgeleid) er meer dan een jaar over om weer een baan te vinden. Ook bij werkgevers moet het bewustzijn versterkt worden om 45+ ers aan het werk te zetten. Zij kunnen en verdienen het.
De arbeidsmarkt gezamenlijk aangepakt worden door de provincie en de gemeenten. Bij veel gemeenten leeft het besef onvoldoende wat het terugbrengen van het aantal bijstandsgerechtigden oplevert. Gemeenten dienen aangemoedigd te worden om het aantal bijstandsgerechtigden te beperken om zo een effectievere matching van vacatures te bewerkstelligen.[1] Maatregelen van gemeenten om de instroom van bijstandsgerechtigden te beperken en de uitstroom te bevorderen, worden beloond, zeker in de 45+ categorie. Ook de banenafspraak met het Rijk en sociale partners om meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen, moet deel van dit aanvalsplan uitmaken. De VVD dient zodoende een amendement in. We verwachten dat GS dit bij de begroting verwerkt met een helder doel en resultaat met bijbehorend budget.
MOBILITEIT
Daarnaast dient de VVD ook een motie in voor spitsstroken op de A2 Weert-Eindhoven, nu van Rijkswege er geen schot in de zaak lijkt te zitten, ondanks de scherpe uitspraken bij het Debat van het Zuiden op 11 maart jl. Het coalitieakkoord rept niet voor niets van een slimme aansluiting van knelpunten op rijkswegen op het regionale wegennet. Het vorige week breed omarmde voorstel van de VVD-fractie bij monde van collega Heuvelings bij de de jaarrekening, om rijksinfraprojecten vanuit de provincie voor te financieren kan hierbij als aanjager dienen zodat toch snel de schop de grond in gaat.
Wat betreft infrastructuur kondigt het College een Roadmap Mobiliteit aan. Maar waar is the Road? De VVD maakt zich grote zorgen over de wegenaanpak. Hit the Road, Eric! De Buitenring is dan hopelijk eerder klaar, maar wat betreft provinciale wegen boert het college eerder achteruit dan vooruit. Er komt met deze gedeputeerde geen meter asfalt bij. Zie de stagnatie op de N266 bij Nederweert, de N271 bij Gennep en de N280 bij Baexem. En dan laten we de N595 bij Wittem en de N598 van De Hut naar De Planck nog buiten beschouwing. Dit College verzoekt het Rijk terecht om verbreding van de A2, A67 en A76, maar neemt in deze voorjaarsnota gas terug met de zin “dat we kiezen om de kwaliteit van ons mobiliteitssysteem centraal te stellen in plaats van de reflex naar meer asfalt voor autogebruik”. In feite creëer je met dit anti-asfalt verhaal een nieuwe vorm van schaarste van mobiliteit: eenzijdig de OV-kaart trekken en andere oplossingen ongewenst verklaren. Dat gaat er bij de VVD echt niet in: het is niet alleen slecht voor de economie, maar ook in strijd met wat de burger wil: kunnen kiezen welke vorm van mobiliteit hem het beste past. Liberaal: vrij en gelijkwaardig. Het past niet in onze ambitie en werk anti-productief in de wegenlobby bij het Rijk. Een zeer sterke groei van de OV-capaciteit voor bovenlokale afstanden loopt vast omdat de huidige spoorcapaciteit dit niet aankan. Realisme dwingt tot meerdere keuzes tot investering in de basisinfrastructuur, of die nu op rails of op rolletjes loopt. Goede voorbeelden van gedragsbeïnvloeding uit het mobiliteitsprogramma SmartwayZ (Zuidoost Nederland), leren dat óók meer asfalt nodig is. Smart mobility heeft de komende jaren experimenteer- en ontwikkelruimte nodig. Daarom dient de VVD een amendement inzake mobiliteit in. Het amendement geeft daarnaast prioriteit aan experimenten met dynamische maximumsnelheden middels slimme verkeerslichten op provinciale wegen om de doorstroming te bevorderen, vergelijkbaar met de N279 in Brabant.
Met deze voorstellen wil de VVD deze voorjaarsnota waarin de uitvoering centraal staat nog degelijker maken, opdat onze provincie Limburg nog mooier wordt dan zij al is
[1] Stel we krijgen per saldo 10.000 bijstandsgerechtigden aan het werk. Dan levert dat de gemeenten tezamen € 140.000.000 op. Bij veel gemeenten leeft dat besef helemaal niet of onvoldoende. Met een incentive moeten we dit aanjagen. Als het een succes wordt mag dit de provincie ook wat kosten want het arbeidspotentieel neemt toe en dat is vervolgens weer goed voor het aantrekken van bedrijven en de algehele welvaart. Benchmark wordt bijgehouden om een Best Practise voor het voetlicht te krijgen. Gemeenten moet de provincie op het schild hijsen; dat is iets gemeente-overstijgend; de provincie moet niet zelf uitvoeren.